Nieuws
- Natoer Nijs Mei 2023
- Tweede kans excursie Fochteloërveen 16 mei
- Excursie 9 mei naar Fochteloërveen gaat niet door.
- Excursie Fochteloërveen
- Natoer Nijs april 2023
- Excursie Wijnjeterper Schar
- Lente-excursie Allardsoog 25 april 2023
- Natoer Nijs maart 2023
- Verslag Jaarvergadering 2022
- Jaarverslag 2022 Natuerferiening Bakkefean e.o.
- Ledenvergadering 2023
- Natuurexcursies voorjaar 2023
- Natoer Nijs februari 2023
- Natoer Nijs januari 2023
- De bodem is de basis
- Nieuwjaarswens
- Natoer Nijs december 2022
- Natoer Nijs november 2022
- Wat kunnen we doen om de egel de winter door te helpen?
- Lezing -Levende Bodem-
- Bijzondere vormen bij Platte Tonderzwam
- Over recreatiedruk gesproken
- Opsterlandse Natuurverenigingen in gesprek met boeren organisa
- Natoer Nijs oktober 2022
- Veel verkeersslachtoffers onder dassen
- Iets over biodiversiteit
- Van het bestuur
- Natoer Nijs september 2022
- Natoer Nijs augustus 2022
- Met kinderen de natuur in!
- Een klein hoekje insectengeluk
- Dag van de Noord Nederlandse Archeologie 18 juni
- Boom met haviksnest omgezaagd
- Verslag laatste twee Lente Excursies 2022
- Natoer Nijs mei 2022
- Verslag Lezing Siep Sinnema over Nachtvlinders
- Jaarverslag 2021 Natuerferiening Bakkefean e.o.
- Verslag eerste twee Lente Excursies 2022
- Natoer Nijs april 2022
- Natuur is geen Park
- Herinnering Lente Excursies 2022 o.l.v. Koert Scholten
- Ledenvergadering Natuerferiening Bakkefean 2022
- Een tweede leven voor rode stempotloodjes
- Natoer Nijs Maart 2022
- Natoer Nijs februari 2022
- Natuerferiening Bakkefean helpt de insecten!
- Onze Droom
- Informatie over bosuil en ransuil gevraagd
- Radio-interview Omrop Friesland over het Groen Manifest
- 2022 Jaar van de Merel
- Groen Manifest Opsterland
- Persbericht Blauwtje voor Groen Manifest
- Nationale Tuinvogeltelling 2022
- Natoer Nijs Januari 2022
- Terugblik 2021
- Natoer Nijs december 2021
- De toekomst van onze omgeving
- Natoer Nijs november 2021
- Lente Excursies 2022 o.l.v. Koert Scholten
- Bomen wedstrijd in de SA!
- Ledenvergadering Natuerferiening Bakkefean e.o
- Verslag jaarvergadering 2019
- Jaarverslag 2020 Natuerferiening Bakkefean e.o.
- Natoer Nijs van Koert Scholten 21-10
- Uitslag Fotowedstrijd Markante Bomen
- Ingezonden foto's: fotowedstrijd Markante Bomen
- Fotowedstrijd markante bomen in Opsterland
- Vleermuizen slachtoffer van na-isolatie van woningen
- Update Fotowedstrijd Markante Bomen
- Nieuwsgierigheid wordt boommarter fataal
- Artikel Rob Bijlsma
- Ledenvergadering Natuerferiening Bakkefean e.o.
- Verslag trekvogeltelling
- Dakwater ipv drinkwater in je tuin: project regentonnen
- Natuurnieuws Geaflecht
- De lachduif
- Jonge kerkuil uit het nest geraakt. Wat nu?
- Gevonden lelie
- Jonge eksters in de tuin
- Vos
- Tapuit
- Fotoreportage uiltjes ringen
- Takkelingen, oftewel: ransuilen.
- jonge haas
- Zeearend
- Kwikstaart onder dak
- Bezoek aan een dassenburcht
- Sperwer in de tuin, opvallend geringd.
- Reekalfje gered
- Van de bestuurstafel maart 2020
- bomenbeleidsplan Opsterland
- jaarvergadering afgelast
- jaarverslag 2019
- De Wespendief
- stikstof crisis
- Leven in het veen.
- Lezing over de das en andere marters
- 100 nestkasten geplaatst in Bakkeveen
- Nestkasten actie en opschonen vaart
- Natuurwandeling met leerlingen Oanrin groep 1 t/m 4
- Paddenstoelenexcursie
- Vogeltelling 2019
- Bosvisie Friesland op komst
- Excursie Dellebuursterheide
- Inventarisatie in weiland achter Slotplaats, juli 2019
- Excursie Wijnjeterperschar
- Op de bres voor de bij
- Bezoek aan een weidevogelparadijs.
- Kursus roofvogels.
- Werkzaamheden achter de Slotpleats
- Dassenburcht nabij Duurswouderheide bijna verstoord
- Lezing over schedels
- Biodiversiteit, een van de speerpunten van Geaflecht
- Lezing over de wolf
- Verslag jaarvergadering Natuerferiening Bakkefean 2018
- Lezing over de steenuil
- Zorgen over plannen voor massale boomkap door Staatsbosbeheer
- Kap van zieke essen.
- Verslag lezing Bovenloop van het Alddjip
- Paddenstoelen lezing en excursie
- Trekvogelteldag met weinig trekvogels, maar wel veel te zien!
- Paddenstoelenexcursie op de Slotplaats
- Bericht van het bestuur
- Vallend blad, een plaag? nee, een zegen!
- Nacht van de nacht; Natuerferiening Bakkefean doet ook mee!
- Extra opletten i.v.m. reeënbronst
- Vogeltje in de grill
- natuureducatie waterleven
- Zorgen over stand weidevogels
- Natuureducatie: biodiversiteit
- Jonge uiltjes
- Zorgen opzij
- Zomerexcursie op 2 juni: Aduard
- Natuernijs april 2018
- Douwe Klijnstra, voorzitter 2010-2018
- Tiny Groustra
- BIRDLIFE
- Verslag jaarvergadering 13 april 2017
- Jaarverslag 2017
- Politieke partijen Opsterland over natuur en landschap
- Oproep algemene ledenvergadering 3 april 2018
- Een nieuw artikel over biodiversiteit
- Nijsgjirrig Natuernijs februari
- IJshaar
- Twee nieuwe artikelen, geplaatst in december 2017 over bomen.
- Nijsgjirrich Natuer Nijs Oktober
- Natoernijs september 2017
- Alsnog herplant bomen Dúnsân
- Massale bomenkap in oude bomenlanen ?
- Natuureducatie over bijen
- Ingebruikname bijenhotel
- Verslag zomerexcursie 2017 Delleboerstenheide
- Schapen achtervolgd en gebeten door loslopende honden
- Zomerexcursie Delleboerster Heide 27 mei, 10-12 uur
- Broedgeval ooievaars aan de Weverswal
- jaarverslag Natuerferiening Bakkefean e.o. 2016
- excursies 2017 Natuerferiening Bakkefean e.o.
- Oproep jaarvergadering
- Gaspeldoorn
- Ledenvergadering Natuerferiening Bakkefean e.o.
- Bosbeheer SBB in het Oude Bos
- Tuinvogeltelling
- Nijsgjirrich natoernijs januari 2017
- Tuinvogeltelling 28 of 29 januari
- Nijsgjirrich natoernijs november
- Nijsgjirrich Natornijs oktober 2016
- ecologisch beheer wegbermen gewenst
- VMBO-ers op werkweek in Bakkefeanster duinen
- Opmerkelijke toename van Bladkoninkjes
- Nijsgjirrich Natuer Nijs
- Ecologisch bermbeheer
- Schenking
- De Kongsi, deel 2
- In memoriam Ide Lenting
- Lendevallei, verslag excursie
- Nijsgjirrich Natoernijs van mei 2016
- logboek bosuil broedt in nestkast
- artikel Kongsi
- Interesse voor PERSDAG appels en peren?
- Koert Scholten erelid van de Natuerferiening Bakkefean
- Goudvinken
- Nachtvlinders
- Scholierenrun
- Paddentrek is gaande!
- Betonwand voor Oeverzwaluwen bij zandwinput Nij Beets klaar
- bomenlanen
- Dassen werkgroep Bakkeveen opgericht
- Influx Goudhaantjes
- Bezoek de Johann Hermann Knooptentoonstelling in Leeuwarden
- Twijzeler Mieden: zomerexcursie
- Jonge bosuil
- Convenant storende lichtemissie
- Nieuw leven
- Nijsgjirrich Natuernijs m.b.t. mei 2015
- Bloeiende bollen langs de Foarwurkerwei
- Lezing prof.dr.ir.Theo Spek 25 februari 2015 Bakkeveen
- Vrijwilligers gezocht
- De Fûgelhelling zoekt
- Nijsgjirrich Natuernijs januari 2015
- Mieke Edens stopt . . .
- Bloembollen langs de Bakkefeanster Feart.
- Dassen rond Beetsterzwaag
- Zeer zeldzame paddenstoelen gevonden in Bakkeveen.
- Gelobde Pruikzwam - Hericium cirrhatum
- Waarnemingen in en om Bakkeveen
- Natuurnieuws
- Pijpestrootjesmoederkoorn (Claviceps microcephala)
- Ransuilen in Bakkeveen.
- Verslag excursie van Natuerferiening Bakkeveen
- De Platbuik, Libellula depressa
- Groene specht
- Heksenboter
- Gal op Amerikaanse vogelkers
- aardappelgallen
- Kraanvogel boven Bakkeveen
- Gemeente past snoeibeleid aan op ons verzoek
- Kroonroest
- Zonnedauw
- bijzondere vogels
- Zilverstreep en Tweevlekspanner
- Sterzegge en orchideeën
- Vuurjuffers
- Viervlekken
- Azuurwaterjuffers
- Viervlekken
- Venwitsnuitlibellen
- excursie Fochteloerveen
- smaragdlibel gezien in Bakkeveen
- verslag vierde wandelexcursie: Fochteloërveen
- verslag derde wandelexcursie
- Bosuilennest
- Tweede lente excursie, verslag
- Beflijsters op Heide van Allardsoog.
- Paddendrama op de Poostweg
- Nieuw ooievaarsnest geplaatst in Bakkeveen
- Sovon wintertelling Duurswouderheide en omgeving.
- Borrelende heikikkers
- Lezing Boerenzwaluw. Willem Bil, VRS Menork. 19.3.2014
- Gewoon Elfenbankje
- RAAF over Bakkeveen
- De Winterhoutzwam
- Dassen in Bakkeveen
- Paddentrek losgebarsten
- Vleermuizen kasten geplaatst in centrum Gorredijk
- Paddentrek over de Poostweg bij Beetsterzwaag
- Drachtster Ibis
- Schermen vroeg geplaatst
- Salamanderkiller
- Weer die Vos????
- Opnieuw Hemrikerscharren.
- Zachte winter funest
- Ottercursus winter 2013/2014
- De Sperweruil in Zwolle. Een kort verslag.
- Hemrikkerscharren en moeder natuur
- Open brief over afvalscheiding (November 2013)
- Petitie
- Groene long
- Nieuwe werkgroep
- Overgezette amfibieen In 2013
- Paddentrek losgebarsten . . .
- Paaiplek kikkers en padden gered
- Paddenscherm aangebracht
- Oproep vrijwilligers paddentrek
- Amfibieën in de winter
- Gaat u ze redden deze winter?
- Late paring Bruine kikker
- Hazelworm onder vijverfolie
- Vuursalamander ernstig bedreigd
- Gestreepte Gladde slang
- Misvormde kikkertjes
- Reuzen kikkerlarven
- DNA-onderzoek Ringslang
- Ontwerp paradijs voor amfibieën
- Het seizoen is weer aangebroken
- Paddenscherm Katlijk
- Amfibieentrek in volle gang
- Paddenscherm Poostweg
- Plaatsen paddenscherm
- Eerste melding dode pad
- Tiden hawwe tiden
- Lendersprijs 2011
- Jubileumavond verliep perfect
- Nieuwsbrief Zoogdieratlasproject
- Ranavirus in opmars
- Grootschalige kap populieren
- Zandhagedis Beetsterzwaag
- Regenbuien funest
- Eerste juvenile dieren gespot
- Reptielen door brand gedood
- Paddenscherm verstevigd
- Paddenscherm hersteld
- Vernielingen Poostweg
- Paddentrek Oranjewoud
- Actie Tjongervallei in Katlijk
- Overzetaktie in Katlijk
- Cursus ’Emmer-amfibieeën
- Schermen aan de Poostweg
- Schermen geplaatst Noordwolde
- Eerste dode padden gesignaleerd
- Brulkikker in opmars?
- Nico de Haan haalt uit
- Ledenwerfactie
- Euro Birdwatch 2010
- Ringslangen in huiskamer
- Geelbuikvuurpad in Oldeberkoop
- Oorkonde voor Jelle Hofstra
- De Braamsluiper is er weer.
- Paddenscherm abrupt verwijderd
- Paddenscherm Poostweg verlengd
- Jubileum uitgave Geaflecht
- Cursus emmer-amfibieën
- Overzetactie amfibieën
- Werkgroep Ringslang te Oldelamer
- Boekbespreking
- Late meldingen zachte herfst
- Padden.nu en de paddentrek
- Uitbroeden ringslangeieren
- Hazelworm bij Beetsterzwaag
- Gedode ringslangen
- Filmpje over adders bij schooltv
- 5 filmpjes over de kaderrichtlijn water
Sovon wintertelling Duurswouderheide en omgeving.

In verband met de over twee jaar te verschijnen uitgave “Broedvogels en wintergasten”, heb ik vanaf 1 december 2013 tot 1 maart 2014 tellingen uitgevoerd in atlasblok 11-37 (zie hieronder).
Beschrijving tellingen:
Doel is om in drie telseizoenen tijd ( van 1 december 2012 tot 1 juli 2016) de complete tellingen wintergasten en broedvogels uit te voeren.
(In dit artikel worden de broedvogels buiten beschouwing gelaten. Dit onderzoek volgt zodra de telling in het broedseizoen (1 april tot 1 juli) is afgesloten).
De tellingen worden volgens een van te voren door SOVON ( Samenwerkende Organisaties Vogel Onderzoek Nederland) bepaalde methode uitgevoerd. SOVON is de coördinator van de tellingen en heeft ook de methode ontwikkeld. De gegevens worden landelijk verwerkt in samenwerking met het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek). Daaruit kunnen dan landelijke trends per vogelsoort (toe- of afname) worden berekend.
Methode:
Om een indruk te krijgen van de telmethode, volgt hier eerst een beschrijving van de telmethode,
Het atlasblok 11-37 omvat het gebied globaal tussen Duurswâldmerwei, Biskopsreed, de weg Haule-Donkerbroek en de N381. Dat gebied is ongeveer 5 x 5 kilometer.
In dit atlasblok zijn acht km-hokken (1 x 1 km) volgens een vast patroon geselecteerd: genaamd “het Gouden Grid”. Elk kilometer blok wordt binnen èèn uur geïnventariseerd. Naast deze telling wordt in het midden van het blok (ook van te voren vastgesteld) 5 minuten lang een telling uitgevoerd waarbij elke vogel wordt ingetekend op een kaart.
Verder: de rest van het atlasblok wordt eveneens geïnventariseerd, maar daar heeft de teller de vrijheid in hoe lang en in welk gebied geteld wordt. Begrijpelijk is dat interessante gebieden dan ( beter) worden bezocht.
(voorbeeld): Als een interessant plasje op de Duurswouderheide buiten de 8 bepaalde blokken valt, kun je deze toch inventariseren.
Ook een nachtteling hoort daar bij (Uilen etc.). Je hebt dan wel toestemming nodig van de terreinbeheerder.
(Hoog) overvliegende vogels, zonder binding met het terrein worden niet meegeteld.
Aanvullende waarnemingen (door jezelf en door anderen) worden gehaald uit andere bronnen als bijvoorbeeld: waarneming.nl en telmee.nl. Verder is het mogelijk om in een volgend jaar aanvullende tellingen te doen in het al getelde atlasblok. Het kan bijv. zo zijn dat je een volgend jaar veel kruisbekken ziet die in het teljaar vrijwel ontbraken.
Ingewikkeld? Ach, even goed lezen en dan gaat het wel. Aan de andere kant kun je dan een planning maken omdat je weet dat je binnen een uur het kilometerhok moet tellen.
Doel is om te komen op een totaal aantal soorten en aantallen (wintergasten) in het aangegeven atlasblok.
Uitvoering in de praktijk en tijdsinvestering:
De wintertelling wordt twee keer uitgevoerd, nl. tussen 1 december en 15 januari en van 16 januari tot 1 maart. De tijdsinvestering per telling is: 8 blokken keer 1 uur met daarbij de onderlinge reisafstand is ongeveer 10 uur per telling.
Daarnaast doe je dan nog de aanvullende atlasbloktellingen.
De minimale tijdsinvestering komt dan op 25 uur.
Resultaten:
Genoeg methodiek. Nu de resultaten:
Het aantal soorten tijdens deze wintertelling is (liefst) 80.
Aanvullende waarnemingen van anderen en eigen tellingen buiten de officiële tellingen zijn hier buiten beschouwing gelaten, maar leveren nog diverse soorten op. (Denk hierbij bijv. aan Fuut, Bergeend, Brilduiker, Nonnetje, Zanglijster, soorten die tijdens deze wintertelling niet door de teller zijn waargenomen, maar wel door andere waarnemers of door mijzelf in andere teljaren).
Ruw gerekend kom je dan op een kleine 100 soorten.
Dit aantal is vrij hoog, wat zeker te maken heeft met de uitzonderlijke zachte winter, waardoor veel soorten niet zijn weggetrokken (Kievit, Graspieper, Ganzen enz.).
Opvallend tijdens deze telling zijn:
* Het erg hoge aantal Kruisbekken. Dit valt samen met een grote invasie van deze vogels uit noordelijk en oostelijk Europa. Hierbij kwamen ook Grote Kruisbekken en Witbandkruisbekken mee. Grote Kruisbek (2-4) en Witbandkruisbek (1 ), werden beide waargenomen op de Duurswouderheide.
* Het hoge aantal Grote- en Kleine Barmsijzen, eveneens duidend op een grote invasie uit de hierboven aangegeven gebieden.
* Verder: Op de Duurswouderheide in de hele telperiode: Klapekster, een mannetje en vrouwtje Blauwe Kiekendief, meerdere Houtsnippen, één of enkele Raven.
Naast deze soorten is ook de aanwezigheid van maïsstoppelvelden interessant gebleken. Op die velden soms grotere aantallen Toendrarietganzen, Geelgorzen, Groenlingen, Ringmussen, Kramsvogels en Koperwieken en soms een Grote Zilverreiger. Daarbij laat zich af een toe ook een jagende roofvogel als Sperwer, Havik of Torenvalk zien met zeker één aanwezige Buizerd.
Trends t.o.v. vorige atlasbloktelling:
In vergelijking met vorige atlasbloktellingen in de winter (1978 tot 1983, dus ruim 30 jaar geleden) zijn er forse veranderingen opgetreden. De meest opvallende verandering zijn:
* Afwezigheid van Bonte Kraai. (In mijn logboeken zie ik een 25 tot 30 jaar geleden nog vele tientallen tot honderden (in Drenthe.
* Eveneens afwezig: Patrijs, Dodaars.
* Forse afname van: Fazant, Meerkoet, Graspieper, Veldleeuwerik, Tafeleend, Wintertaling, Torenvalk, Roek, Kramsvogel en Koperwiek (wintereffect), Kokmeeuw, Zwarte Specht, Matkop, Zwarte Mees, Groenling, Huismus!, Kneu en Goudhaan.
* Toename (soms fors) van: Appelvink, Boomklever, Grauwe Gans, Grote Canadese Gans en Nijlgans.
De geconstateerde afnames zijn een landelijke trend, evenals de toenames.
Tot zover de wintertellingen in de omgeving van de Duurswouderheide. Plaatselijk kan dat een vertekend beeld geven bij geheel Nederland. Dit valt in het getelde atlasblok echter alleszins mee. Inmiddels zijn een aantal vogels met een neerwaartse trend op de Rode Lijst gezet. Een lijst welke aangeeft dat het niet goed gaat met de gemelde soort en waarvoor de nodige aandacht is of wordt vereist.
De nog uit te voeren broedvogeltellingen zullen nog veel meer duidelijkheid gaan geven over hoe het met de getelde soort gaat.
Hierover een volgende keer meer.
Koert Scholten
Bron: Natuerferiening Bakkefean